.png)
PERÎDANK JI NAV KITÊBÊ DERDIKEVE (Nameya Sêyem)
Merheba ji te re Xwedêyo;
Çendik û çend meh di ser min û te re
derbas bûn ku min nekarî ji te re binivîsim. Dengê te tê min heçku, pêjna dengê
te dikim. Dengekî hêl e, dengekî hişkgîn, dengekî di ser çem û robaran re
diherike, dengekî berbayî vizîna bê dikeve, dengekî serhevraz dibe, dengekî ji
ber şûnpiyên hespekî li çargaviyan dipeke, dengekî ji ber hesinê hedadekî dipengize,
dengekî ji lûleya tifingê difilite, dengekî ji nav olana bîrekê hil dibe,
dengekî ji nav ava gumgumekî difûre, dengekî bi berfê re hêl dibe, dengekî bi
terezê re lê dide, dengekî bi baranê re direşîne, dengekî bi wesayîtan re gêr
dibe, dengekî li ser qeşayê dişemite, dengekî ji kaşan digindire, dengekî di
nav keldûmanê de qulap dibe, dengekî ji borîzanan zûr dibe, dengekî ji naqosan
gur dibe, dengekî ji nav azanê li ba dibe, dengekî bi birekê re dibire, dengekî
bi şûr re jêdike, dengekî bi meqesê re diqusîne, dengekî bi bivir re qut dike,
dengekî bi miriyan re dimire, dengekî bi jî-yan re dijî, dengekî dikene,
dengekî digirî, dengekî hêrs dibe, dengekî diqîre, dengekî dibêje, dengekî
dibêje, dengekî dibêje, dengekî dibêje tu çima ji min re nanivîsî lo Înanolo.
Wext çend zû dihere û derbas dibe
Xwedêyo, niza’m li aliyê we jî her wisa ye. Wekî duh na pêr tê bîra min ew
rojên hatûçû-û-nemahatî, ‘eyn wiha li bîra min in ew nameyên min bi ‘işqeke naygotin
ji te re dinivîsîn. Belkî te hay jê tunebe lê di vê maweyê de gelek bobelat û
karesat qewimîn. Ez ji te re dinivîsim rast e lê tu li min nenerî tu bi xatirê
xwe kî, tam di van deman de jî dawî li van bobelat û karesatan nehatiye. Qaweta
te nagihîjiyê ku rê li ber nexweşiyan bigirî dizanim, jixwe qaweta min jî
nagihîjiyê lê qaweta Perîdankê digihîjiyê, bawer bike. Perîdank ne ya henekan e
haa, nebî nebî tu ji bîr bikî! Her cara ku navê wê diniqute hişê min, demildest
ji tevahiya nexweşiyan dûr dikevim û hest bi hemû xweşiyên dinyayê dikim.
Xwezila te Perîdank bi çavê seriyan
bidîta Xwedêyo. Ma ne îşê li ber dikevim û xemgîn im bo te ji ber vê bêsiûdî û
bedbextiya te ya nedîtina Perîdankê. Ma xwene te Perîdank bidîta, tu dê her di
vî halê xwe yê perperîşan de bûyay? Ev bêsiûdî û bedbextî dê bihata serê te? Te
dê her tim xwe veşarta li pişt heyva bin ewrê? Na, na, yeqîn nakim, qet yeqîn
nakim. Lê li ber xwe bide Xwedêyo, li benda roja xwe bisekine. Heye ku tu jî
rojekê çav bi Perîdanka min bikevî.
Ji roja ku hatim Parîsê min hemû
kuçe û kolan piyase kirin tik tenê ji bo ku hema neqilkê Perîdanka xwe
bibînim Xwedêyo. Min ti qul û qorzî û neqeb bi hev nehiştin, li hemû gar û
stesyonan geriyam, li hemû metroyan, hemû trênan, hemû tramwayan, hemû otobêsan
siwar bûm, bi parsek û bêmalan re li nav peyarêkan razam, li keştî û waporan
siwar bûm, li nav turîst û gerokan şop bi şop meşiyam, bi dizî ketim nav hemû
muzeyan, li nav hemû konseran min însan tehn dan û ji wî serî diçûm seriyê din,
tev li hemû panel û gotûbêjan bûm û min seyra hemû beşdar û guhdaran dikir, li hemû
bar û dîsko û cluban ji ser hişê xwe çûm, têra min li min xistin, li hemû park
û daristanan bazda, li nav cur bi cur heywanan geriyam, yekî zîtik avêt, yekî
qiloçê xwe li min xist, yekî nikilê xwe li min da, yekî ez gez kirim, yekî bi
min veda, lê min negot bes û hey bi pey şopa Perîdanka xwe ketim. Ax xwezî
Perîdanka min li cem min bûya, ew ji we re dizanibû bêheysiyetno.
Her cara ku vedigeriyam cihê staja
xwe, di nav toz û herriyê de dimam. Hevalên ku li enstîtuyê her carê ji min
dipirsîn ka gelo min şopek bi ser Perîdanka xwe xistiye an na êdî hew ji min
pirsa wê dikirin. Rojekê gava Kendal Nezan ez li enstîtuyê di nav herî û
çiravêlkê de dîtim axîneke kûr kişand û gote min “ev çi halê te ye Înanolo, ne
eyb e ji te re ku bi pey Perîdankekê ketiyî û xwe ji bo wê perîşan dikî, welle
heyfa te, heyfa xortaniya te.” Min got, mamoste ev ne Perîdankeke wisa ye ku
xwe ji bo wê perîşan nekim û xwe nexim vî halî. Min got, mamoste te Perîdank
nedîtiye loma wisa dibêjî. Min got, mamoste heger ev eyb be ez bi vê eybê kêfxweş
û serbilind im. Min got, mamoste xwezil ji xêra Xwedê re te Perîdank bidîta. Min
got, mamoste Perîdankeke wisa ne li darê dinyayê û ne jî li banê gerdûnê heye.
Min got, mamoste hemû mal û milkên dinyayê jî bidin min ez dev ji Perîdanka xwe
naqerim û ez ê hey ji bo dîtina wê têbikoşim. Kendal Nezan çer ku dît min xwe
li serhişkiya dîtina Perîdankê daniye, bi awayekî mafdar dev ji min berda û
berî ku veqete ev heneka xwe ya meşhûr kir: “Heger te dît silavên min jî lê
bike.”
Îro jî wekî her rojên te ji ber
heyecana dîtina Perîdankê ji dersa xwe mam Xwedêyo. Di hemû kêlekên hiş û
hoşeyên min de navê Perîdankê olan dida û wekî her roj min îro jî pir ji nêzîk
ve hest pê kir ku ez ê miheqqeq Perîdankê bibînim. Serê sibê ji dêvla ku rabim
taştêyekê amade bikim min çûbû xwe li ser qenepeyê dirêj kiribû û bi saetan ketibûm
fikara Perîdankê ka gelo qeza w belayek hatibe serê wê. Hezar şik û guman di serê
min de gêr bûn. Lê paşê min dilê xwe rihet kir û qaneh bûm ku Perîdank pir bi
hêz e, qaweta wê digihîje her tiştî û her belayê. Çiqasî bêşans û bextreş bûn
ên ku wan Perîdankek nîn bû. Xwezî bi milyonan, bi milyaran Perîdankên min hebûna
û min ew li van bêşans û bextreşan belav bikirina. Lê çi fêde Perîdankek tenê hebû
û heta niha xeyn ji min kesî ew nedîtibû. Haya we jê tune lê ma ez bo çi wiha
li ser hemdê xwe me tevî hemû lêdan û têkoşîna sext û dijwar jî? Helbet ji ber
Perîdankê, ji ber dîtina wê. Dîtina wê ez zexm kirim, bihêztir kirim,
têkoşertir kirim ji bo ku zêdetir li ber xwe bidim da ku wê cardî bibînim.
Gava bi lezûbez li Saint-Michel-Notre-Dameê
li Metro 4ê siwar bûm ku bigihîjim dersa xwe di hişê min de ne gihîştina dersê
lê hezar bîranîn û serhatiyên min ên dîtina Perîdankê hebûn. Her cara ku bi
trêna RER Cyê vedigeriyam malê, belaheq min rêya xwe ya dipdirêj çend
rawestgehên din jî dirêj dikirin ji bo ku bi dilê rihet li Perîdanka xwe bifikirim.
Di her yek ji van rêwîtiyên dirêj de min devê bîranîn û serhatiyeke xwe ya bi
Perîdankê re vedikir û diketim nav xewn û xeyalên kûr û dirêj. Bê hemdê xwe
dikeniyam û dibişirîm carnan û carnan jî tirsek diket dilê min ku heye rêwiyên
hember min ji ber van ken û bişirînên min şolên xerab bên hişê wan. Gelek caran
jî ez tirsiyam ku rojekê mêrikekî reşik î zexm kulmekê li ser devê min bixe û
bêje tu çi fehş fehş bi min dikenî heywan layê heywanan. Axir heta niha kesî
destê xwe li min neda, herhal dibêjim, dibe ku ji ber tirsa Perîdanka min be.
Çer ku metro li rawestgeha
Saint-Placide disekine, bazdanka ji deriyê kuçeya Notre-Dame des Champs
derdikevim û di nav deqeyekê de xwe digihînim avahiya Alliance Française. Homer
Dizeyî tê bîra min Xwedêyo ku di bîranîneke xwe de behsa Alliance Française
dike ji ber ku wî jî demekê li vir dersên fransî girtine. Homer Dizeyî dibêje
hemû keçikên xweşik ên Parîsê li kantîna vir diciviyan û aktor û aktrîsên
Hollywoodê jî dihatin vir. Di dema Homer Dizeyî de kantîna vir nizanim çawa bû
lê di dema me de ne kantîneke wiha bêhawe ye Xwedêyo, jixwe kes xweşkayî nayê
kantînê jî. Bi saetan li vê kantînê dimam û li Perîdanka xwe difikirîm. Her
cara ku hevalên polê yên ji heftê û du miletan ez dinirquçandim û bi heftê û du
zimanan digotin, haydê Înanolo ders dest pê kiriye, min xwe diingirand û bi
kurmanciyeke sade ji wan re digot, hûn biçin ez ê li benda Perîdanka xwe
bimînim. Dibêjinm rojbaş û derbasî polê dibim. Mamoste di dersê de dibêje çi
nabêje çi jixwe guhê min qet ne lê ye û li deftera ber xwe misêwa rismê
Perîdanka xwe xêz dikim. Haya min jê nîne lê ez dibînim ku ders qediyaye û hemû
heval jî hêdî hêdi derdikevin. Mamoste Samuelle qey ji rewş û timtêla min fam
dike loma tê ber serê min û dibêje çi derdê te heye Înanolo? Perîdank, dibêjim,
Perîdank. Fam nake rebenê, dibêje te go çi? Dibêjim, Perîdank. Dibêje, çawa tê
nivîsandin. Bi herfên mezin dibêjim P-E-R-Î-D-A-N-K. Dibêje, hmm, Perîdank çi
ye gelo? Ha ji ter re, dibêjim, îja me pê girt, de were Perîdanka neketiye ti
ferhengan jê re wergerîne. Risteyeke şairî tê bîra min, peyveke wê diguherînim
û yekser ji mamoste re dibêjim: “Wernagere ti zimanan rehma Perîdanka min.”
Devê Samuelle ji hev diçe û dibêje, “Oh la la, tu tam şairekî rasteqîn î.” Erê,
dibêjim, derdê Perîdanka min ez kirim şair.
Piştî ku ji Alliance Française
derdikevim, cardî li Metro 4ê siwar dibim û têm li Gare du Nordê peya dibim.
Gava ku ez ê bêm enstîtuyê, ew kalemêrê kitêbfiroş ê li hemberî enstîtuyê ber
bi çavê min dikeve. Her carê ez dibînim ku li ber kulûbeya xwe ya kitêban e û
kitêbek di dest wî de ye Xwedêyo. Por û riha wî jî wekî kitêbên wî li nav hev
ketiye û bûye gêre. Bi heyecana ku ez ê kitêbekê derbarê Perîdanka xwe de
bixwînim ber bi kulûbeya wî ve diçim. “Silav û rêz Seydayê delal,” dibêjim.
Kitêbfiroş kitêba dest xwe datîne û dibêje min, “wey hezar silav û serçavan
xwarzê, kerem ke.” “Wey keremdar bî Apê Hecî,” dibêjim, bi kêfeke mezin, “welle
li kitêbekê digeriyam, derbarê Perîdankekê de, min got çi zanim belkî li cem te
peyda bibe.” Kitêbfiroş heçku hinekî ji ber xwesteka min xemgîn bûbe, got “na
welle kitêbeke wisa li cem min tune ye xwarziyê delal lê heke te qebûl e
kitêbeke min î pir xweş li gor dilê te heye.” Min got, “Çi ye, çitonî ye?” bi
devoka Sirûciyan. Kitêbeke reş î çermîn derxist raberî min kir û wî jî bi
devoka Sirûcê li min vegerand: “La va kîtabekî pir xaş e yawrim.” Ez şoq bûm,
min gotê “Xalê Hecî, Xalê Hecî fransizek û devoka Sirûcê çi eleqa?” Got: “Law
qet mepirse xanima min ji Sirûcê ye.” Min got weyla min di vî îşî kiro, tabî di
dilê xwe de. Kitêbfiroş gote min ku ev kitêba çîroka xortekî ye ku heta mirina
xwe dide pey pey hezkirina xwe. Super, dibêjim, tam li gor min e.
Gava têm enstîtuyê kesî li salonê
nabînim. Bi meraq radihijim kitêba xwe û hema ji nişka ve ji rûpelekê vedikim.
Çer ku kitêbê vedikim, kitêb ji dest min dipengize û ez ji çend mîtroyan
dipengizim aliyekî din. Ronahiyek rengorengo ji nav kitêbê ber bi tawanê ve
dikişe û di nav vê ronahiyê de kêliyekê ku bi qasî salan dirêj e ji bo min çav
bi Perîdanka xwe dikevim Xwedêyo. “Înanolo” dibêje, gava ku dê ji derî derkeve, “lo
Înano lo”. Dibe mij û moran ber bi hewayê dikeve û diçe. Bi saetan gêj û
jixweçûyî dimînim. Malava bin hevalên enstîtuyê min dibin nexweşxaneyê û du sê serûman
li min dixin heta têm ser hişê xwe. Gava
têm ser hişê xwe dibînim wa ye Kendal Nezan jî li ber serê min e.
“Perîdank,” dibêjim bi kêf û
xemgîniyeke têkel, “min Perîdanka xwe dît.”
“Waaa!” dibêje Kendal Nezan bi
awayekî şaşmayî û lê zêde dike: “Qenebe te silavên min lê kirin?”
“Na welleh,” dibêjim û kesereke kûr
dikêşim. “Vê carê jî ji dest min filitî.”
14ê Çiriya Paşîn a 2017an
Parîs
03.46
0 yorum: