Dawetên Berê û yên Niha: Çavdêriyek ji Dawetên Bismilê


Daweteke me hebû van rojan. Van salên dawî dawetên me hinekî guherîne. Dixwazim van guherîn û ferqan tevî dawetên min di zarokatiya xwe de dîtî bidim ber hev.  Mekan bi Bismilê re sînorkirî ye, belkî li bajar û navçeyên din jî kêm zêde rewş ev be, nizanim. Ev bi temamî çavdêriyên min ên ji çendîn dawetan e.

*Berê dawet sê roj (în, şemî, yekşem) û li derve dihat kirin. Niha bi temamî li salonan e, dawet şevek e, şevek jî ji bo hinneyê.

*Berê şeva hinnê berî dawetê bi rojekê li derve dihat kirin û dawet jî li salonan bû. Niha hinne jî li salonan tê kirin.

*Berê li salonan dawet di 7ê êvarê de dest pê dikir 12ê şevê de xilas dibû. Niha di deh û nîvan de kes namîne.

*Berê pirraniya însanan hema dixwest li dawetan be. Niha her kes dixwaze dawet hema zû xilas bibin, biçin malên xwe. Şikayetên ji gumgum û teqereqa dawetê zêde ne.   

* Berê stranên siyasî û propagandayî di dawetan de pir dihatin gotin. Niha, îhtimalen ji ber OHALê kes stranên siyasî nabêje. Tenê min li straneke siyasî guhdar kir ku ew jî kurt hat birrîn û dibe ku gotin hatibin guherandin jî: “De bila bêtin vê meydanê.”

*Berê di dawetan de hin lîstik hebûn, lîstika bi kêran tê bîra min. Niha di dawetan de ti lîstik tune ne.

*Berê di dawetan de hin komên folklorê dihatin performansên xwe pêşkeş dikirin. Niha ji derve ti kom nayên dawetan.

*Berê di dawetan her cure govend dihatin girtin. Niha her kes bi hev re tenê Delîlo dizane. Sedî not delîlo lê dikeve, gava cîda, şemamê hwd. lê dikeve yan kes dernakeve an jî kêm kes derdikevin û sembolîk sê çar deqe ji bo wan lêdixin. Yên tew delîlo jî nizanibin hene, her çiqas hejmara wan kêm e hêdî hêdî zêde dibin. Di daweta me de carekê cîda lê ket, kes derneket. Di dawetê de yên cîda û şemamê digirin pirranî aliyê malbata bûkê ne û bûk ne ji Bismilê ye.

*Nifşên berê yên serê govendê bernedidan êdî pir kêm dikevin govendê û zêde xwe nahejînin. Nifşên berê êdî giran bûne û ji dawetan hêdî hêdî aciz dibin.  

*Di hineyên niha de, di destê bûk û zava û berbûkan de hin kaxez hebûn gava diketin salonê. Li ser kaxeza zava "ayvayi yedik” dinivîsî.

*Di dawetên berê de min dans nedîtiye. Di yên niha de, berî hinnê, piştî hinnê û di dema dawetê de dans heye, lê hêj li ti bûk û zavayî rast nehatime ku zanibin baş dansê bikin. Pirranî xwe birin û anîn e, çep û rast. Muzikên dansê bi tirkî ne.

*Di dawetên berê de min lîstina çifte tellî, misket nedîtibû. Niha di dawetan de tê lîstin û zimanê stranê wan tirkî ye. Li gor dansê, di çifte telli baştir tê lîstin.

*Berê di dawetan de min pasteyên çend qato jî nedîtibûn. Di dawetên niha de, gava paste tê gazî merivên nêzîk yên zaveyî dikin, merivên wan pere di pasteyê de diçikînin, ger pere kêm be dibêjin kêr jênake. Îja merivê ku dibîne yê din pere di pasteyê de diçikîne, ji bo ku ji giraniya xwe nekeve, ew jî pereyan derdixe.  Taktîkeke dawetçiyan, ji bo ku pereyan ji xelkê bikêşin.

*Berê di dawetan pereyên rastîn dihatin avêtin bi ser bûk, zava û govendgêran de û yên derdikevin orteyê. Zarokan pirranî ev pereyên rastîn zevt dikirin, gelek caran xebatkarên dawetçiyan bi pey zarokan diketin, pere bi zorê ji wan distendin. Qey ji ber ku kara dawetçiyan ji pereyên rastîn tunebû êdî di dawetên niha de pereyên sexte derketine. Kî bixwaze diçe desteyek euroyên sexte dikire. Îja heval, hogir û merivên bûk û zava ji bo ku xwedêgiravî camêriya xwe nîşan bidin wek hawê bi hev re dikevin reqabetê, kî ji kê zêdetir pereyên sexte bikire û biavêje. Bi van pereyên sexte hinekî ego bilind dibe, meriv dibêje qey zengînê dinyayê ye, halbûkî pirranî yên destteng pereyan dikirin. Di daweta me de malbatê zor li min kir ku ez jî pereyan bikirim. Bi 50 lîre bawer dikim 50 kaxez dan min.  

*Ji bo ku pereyan her tim biavêjin, hin zilamên dawetan hene ku her tim dikevin serê govendê, ji bo ku govendê xweş bikin, derkevin orteyê û pereyan biavêjin ser wan. Êdî tenê yên van pereyan kom dikin zarokên heşt neh salî ne ku ji aliyê dawetçiyan ve hatine peywirdarkirin. Yên ku belaş qezenc dikin, dîsa dawetçî ne.

*Berê di dawetan de zarok pir li ortê hebûn, ji xwe re baz didan, bi hev re dilîstin. Êdî kêm bûne û li derveyî salonê ji xwe re dilîzin.

*Berê gava li salonan dawet diqediya, merivên zava dihatin li ber mala wî jî çend deqeyan govendek digerandin. Êdî min ew nedît. Êdî cîran zêde hez nakin ku şeva Xwedê li ber guhê wan bibe gumegum û teqereq.

*Di dawetên berê de jî min zêde cilûbergên kurdî nedidîtin. Di dawetên niha de jî min qet nedîtin.

*Êdî di dawetan de wênegirên taybet ên salonan hene. Piştî dawetê her kes dikare wêneyê xwe bikire.

SERQISE: Di dawetên berê de jî û di yên niha de jî, yên herî pir kêfê ji dawetê digirin sergovend in. Ew kêf çiqas ber bi dawiya rêza govendê ve tê kêmtir dibe û xwegiranî zêdetir dibe.

inanolo

Înanolo yekem kes bû ku ket xewna Evdalê Zeynikê. Piştî vê xewnê wî êdî wer bawer kir ku dê Evdal hişê xwe berde û bi çol û çeperan keve. Lê mixabin a dilê wî nehat milê wî û Evdal bû dengbêjekî tam î temam. Heta demeke nêzîk jî me nedizanî ka aqûbeta Înanolo çi bû, bes vê dawiyê li gor belgeyeke M. Malmîsanij bidestxistî, Înanolo ber bi dawiya temenê xwe ve çer ku ji kerê ketiye miriye û di bêrîka êlegê xwe de notek ji hezkiriyên xwe re hiştiye: “Jehr tê de be."

0 yorum: